Όπως θα παρατηρήστε πολλές λέξεις του παρακάτω κειμένου είναι συνδεμένες με άλλες σελίδες του ιστοχώρου μας και του διαδικτύου που σας παρέχουν περισσότερες πληροφορίες/ φωτογραφίες σχετικές με το θέμα, αντικείμενο η τοποθεσία .

Κροκεάτης λίθος - μια ηφαιστειογενή βαθυπράσινη πέτρα με κιτρινοπράσινες κηλίδες που δείχνει σαν μωσαϊκό. Ένα σπάνιο είδος σκληρού μη συμπαγούς πετρώματος που υπάρχει μόνο στην περιοχή "Ψηφί"( Ψηφιδόπετρα ) των Κροκεών στο κέντρο του νομού Λακωνίας ( Διασταύρωση του δρόμου Κροκεών-Στεφανιάς, Λάγιου ). Η περιοχή ( Λόφος) του Ψηφιού είναι κατά το πλείστον δασική (Λόγγος) και πετρώδης, ένας βοσκότοπος που μόνο ένα μικρό μέρος της είναι κατάλληλο για γεωργική εκμετάλλευση (Ελαιοκαλλιέργεια ). Ο λόφος είναι διάσπαρτος από κομμάτια Κροκεάτη λίθου το μέγεθος των οποίων ποικίλει φθάνοντας μέχρι και μισό κυβικό μέτρο. Η εξωτερική επιφάνεια του πετρώματος, όπως βγαίνει από την γή, είναι κατά το πλείστο οξειδωμένη /σκουριασμένη, ενώ οι λίθοι που βρίσκονται σπαρμένοι στο έδαφος, από την επίδραση του καιρού (καυτός καλοκαιρινός ήλιος) και με το πέρασμα του χρόνου, έχουν αλλάξει εξωτερικά σε σημείο που - σε μια πρώτη ματιά - να δείχνουν σαν απλές πέτρες.
. Η ομορφιά του λίθου όμως βρίσκετε στο εσωτερικό του. Στην περιοχή βρίσκεις πολλές παραλλαγές του ιδίου πετρώματος και σχεδόν κάθε πέτρα κρύβει μέσα της και την δική της ξεχωριστή ομορφιά.
Το γεωλογικό όνομα που αποδίδει στον Κροκεάτη λίθο το τμήμα Πολιτικών Μηχανικών του Δημοκριτείου Πανεπιστημίου Θράκης είναι: Ανδεσίτης  "Ο ανδεσίτης είναι το αντίστοιχο έκχυτο του διορίτη. Οι φαινοκρύσταλλοι είναι πλαγιόκλαστα και ένα ή δύο φεμικά, συνήθως πυρόξενος, λιγότερο κεροστίλβη και πιο σπάνια βιοτίτης. Υπάρχει σε αρκετές θέσεις στον ελληνικό χώρο, στη Θράκη, Μακεδονία, νησιά Αιγαίου. Ένας ιδιαίτερος τύπος ανδεσίτη είναι ο Κροκεάτης λίθος, που υπάρχει στις Κροκεές της Πελοποννήσου."

Ο Κροκεάτης λίθος ( Ένα είδος Πορφυρίτη ) αν και αρκετά δυσκατέργαστος χρησιμοποιόταν κατά την αρχαιότητα για την κατασκευή αγγείων και σφραγίδων και για την διακόσμηση κτιρίων λουτρών και τάφων. Ο Ιστορικός συγγραφέας Φράνκ Φρόστ (Πανεπιστήμιο Καλιφόρνιας )στο βιβλίο του (1971) «Ελληνική Κοινωνία» αναφέρει ότι ο Κροκεάτης λίθος υπήρξε ένα από τα κύρια προϊόντα εξαγωγής των Μυκηναίων. Αγγεία και σφραγίδες και άλλα αντικείμενα από Κροκεάτη λίθο, καθώς και ακατέργαστος λίθος βρέθηκαν στην ακρόπολη των Μυκηνών και στις ανασκαφές στο παλάτι του Βασιλιά Μίνωα στην Κνωσό της Κρήτης.
Τα περίφημα λουτρά δίπλα στο ναό του Ποσειδώνα στην Κόρινθο είχαν διακοσμηθεί με Κροκεάτη λίθο.

Οι Ρωμαίοι εξόρυξαν και πήραν μεγάλες ποσότητες λίθου ( Lapis Lacedaemonius όπως τους αποκαλούσαν δηλαδή Λίθος των Λακεδαιμονίων, των Σπαρτιατών) τον οποίον χρησιμοποίησαν κυρίως ώς διακοσμητικό οικοδομικό υλικό σε προσόψεις και δάπεδα πολυτελών κτιρίων. Η μεταφορά του λίθου στα διάφορα μέρη της Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας έγινε, κατά πάσα πιθανότητα, μέσω του αρχαίου λιμανιού των Σπαρτιατών στην περιοχή Τρίνησα του δήμου Κροκεών. Η τοπική παράδοση λέγει ότι οι πέτρες μεταφέρθηκαν από το Ψηφί έως τα Τρίνησα από χέρι σε χέρι από μια στρατιά δούλων εργατών. Έτσι εξηγείτε και το γεγονός ότι περπατώντας την ίδια διαδρομή σήμερα βλέπεις αρκετές πέτρες, σπαρμένες εδώ και κει, από αυτές που έπεφταν από τα χέρια των εργατών.
Ο Παυσανίας, διάσημος περιηγητής της εποχής εκείνης, αναφέρεται στα διηγήματά του στις Κροκεές και το λατομείο του Κροκεάτη λίθου.
Με λίγη παρατηρητικότητα ο σημερινός επισκέπτης στη Ρώμη θα μπορέσει εύκολα να διακρίνει Κροκεάτη λίθο σε Καλλιτεχνικούς διακοσμητικούς πίνακες ( Opus Sectile ) (έργο απο τεμάχια ) στο Αρχαιολογικό Μουσείο Palazzo Massimo στις βασιλικές του Αγίου Πέτρου (κεντρική αυλή/ πλατεία κ.α.) και της Παναγίας Maggiore (Δάπεδο Cosmati, Cosmatesque) και άλλα αρχαία πολυτελή κτίρια. Κροκεάτης υπάρχει σε μεγάλες ποσότητες στην πόλη Trevignano Romano κοντά στη Ρώμη όπου βρίσκονται τα ερείπια των παλατιών του αυτοκράτορα Δομητιανού, καθώς και στα χαλάσματα της αρχαίας Πομπηίας και την εκκλησία του Αγίου Μάρκου στην Βενετία.

Για την διακόσμηση κτιρίων και εκκλησιών χρησιμοποιήθηκε και κατά την Βυζαντινή περίοδο, όπως στο ναό της Αγίας Σοφίας ( δάπεδο) στην Κωσταντινούπολη. Περί το 1260 ο Βασιλιάς της Αγγλίας Χένρη ο 3ος Χρησιμοποίησε Κροκεάτη λίθο για την διακόσμηση του δαπέδου του Westminster Abbey καθεδρικού ναού της Αγγλικανικής εκκλησίας. Επίσης χρησιμοποιήθηκε και κατά την προ Οθωμανική περίοδο για την διακόσμηση Μουσουλμανικών κτιρίων στο Κάϊρο της Αιγύπτου.
Ο Κροκεάτης λίθος διαλέχτηκε τελευταία για την διακόσμηση του απλού τάφου των τριακοσίων Σπαρτιατών στις Θερμοπύλες.

Αντίθετα με την αρχαία εποχή η επεξεργασία του Κροκεάτη λίθου με σύγχρονα μηχανήματα είναι αρκετά εύκολη. Με μια χαμηλού κόστους επένδυση, με εφευρετικότητα και καλλιτεχνική φαντασία οι σημερνοί Κροκεάτες θα μπορούσαν να ξεκινήσουν βιοτεχνικές επιχειρήσεις και να παράγουν υψηλής ποιότητας διακοσμητικά προϊόντα όπως: αγγεία, αγαλματίδια, μετάλλια αγώνων, ετικέτες γραφείων, χάντρες , κοσμήματα πλακάκια δαπέδου έπιπλα κ.α. για διάθεση στην Ελληνική και την διεθνή αγορά

Τόλμη χρείν
Δημήτρης Κατσέτος, Ρότσεστερ Νέας Υόρκης Η.Π.Α
  


Krokeatis lithos is a deep green volcanic stone (forest green, Olive) with lighter green spots in it that make it look like mosaic. It is a rare kind of hard stone found only in the region of "Psifi" of our town of Krokees, located in middle of prefecture Laconia, Greece. The area of Psifi ( the hill of Psifi), is for the most part a brush forest/pasture, and only a small part of it is suitable for agricultural cultivation (cultivation of olive trees). Scattered on the landscape are various pieces of Krokeatis lithos some of which are as large as half a cubic meter. The exterior surface of the stone, as it is dug out of the ground, is rusty /oxidized, while the surface of stones scattered on the ground, affected by weather conditions ( hot summer sun) and the passing of time, have changed externally to a point where at first glance they look like ordinary stones. The beauty of stone however is inside and almost every stone has its own unique interior

The geological name given to Krokeatis lithos by the department of Civil Engineers of the University of Thrace in northern Greece is Anthesitis , a stone that derives from Diorite ( A more detailed description but difficult to translate is provided in the Greek text. We would appreciate any one's help in translating it )
"Anthesitis is found in many places in Greece, including Thrace, Macedonia and the Aegean islands. A particular type of Antesitis is the Krokeatis lithos in the town of Krokees in Peloponnese."

Although Krokeatis lithos (a type of Porphyry stone) was very hard to work with and shape, in antiquity it was used for the manufacture of vases and state/city seals, and for the decoration of buildings, baths and graves. Historian Frank Frost of the University of California, in his book Greek Society (1971), refers to Krokeatis Lithos (...the prized green porphyry. ) as one of the main raw materials exported by the Myceneans .
Vessels and seals made of Krokeatis lithos, as well as pieces of raw stone, were found at the acropolis in Mycenae and in the excavations at the palace of King Minos in the Knossos, Crete. The famous baths next to the temple of Poseidon in Corinth were also decorated with Krokeatis lithos

The Romans excavated and took large quantities of this stone, which they called Lapis Lacedaemonius, or porphyry from Sparta or green stone from Taygetus , and used it mainly as decorative building material in facades and floorings of luxurious buildings. The stone was likely exported to the various parts of Roman empire via the nearby ancient Spartan harbor at Trinisa, near the three little islands located at the center of the Laconic Gulf shore line. Legend has it that the stones were transported by a brigade of slaves who moved the stones from hand to hand, which explains why one walking the same route today finds pieces of stone scattered around- most likely pieces that were dropped by the workers.

In his memoirs, Paysanias, the famous traveler of that era makes reference to the town of Krokees and the near by quarry of Krokeatis lithos.

A visitor to modern day Rome, Italy might easily distinguish opus sectile ("piece /cut work") with Krokeatis lithos ( Lapis Lacedaemonius ) in the Archaeological Museum of Palazzo Massimo, the basilica of Saint Peter ( Main square), the basilica of Santa Maria Maggiore ( Cosmati, Cosmatesque pavement ), and other ancient buildings. Large quantities of Krokeatis lithos can be found at the palace ( Ruins ) of emperor Domitianus in Trevignano Romano (near Rome), the ruins of ancient Pompey , and the church of Saint Mark in the Venice.

Krokeatis Lithos was also used to decorate Byzantine-era buildings, including the church of Agia Sofia (Pavement & Walls) in Constantinople. In the 1260s, King Henry III used the Krokean stone to decorate the Westminster Abbey ( Cosmati, Cosmatesque pavement ). The stone was used in Cairo, Egypt (pre-Ottoman period) for the decoration of mosques. Krokeatis Lithos was also chosen for the decoration of simple grave of three hundred Spartans in the Thermopile.


Although the stone was difficult to work with in ancient times, Krokeatis lithos can easily be shaped using modern-day tools. With a small investment in tools, and with inventiveness and artistic imagination, Krokeans today could easily start small craft-based enterprises producing high quality decorative products such as vases, statuettes, medallions, desk plaques, beads, jewels, floor tiles, forniture, tables /counter tops and more. These products could be sold in the Greek and international market.

Dimitri Katsetos, Rochester New York

Σας συνιστούμε να διαβάσετε ένα ενδιαφέρον άρθρο για τον Κροκεάτη λίθο του καθηγητή Γιάννη Πίκουλα στην εφημερίδα "Διόσκουροι"


A most interesting article about Krokeatis lithos ( in Greek ) by professor Yiannis Pikoulas in the newspaper "Dioskouroi 4/87
Names, Descriptions, Related Words: Croceae, Krokeae, Krokeai, Krokees, Levetsova, Lebetsova, Letzovo, Lacedemonius, Verde antico, Lacedaemonian marble, Serpentine Porphyry, Serpentino marmo,Serpentino verde,Green porphyry, Porfido verde antico, Marmor lacedaemonium viride, Vassalletto,


Home| Society | Krokeans/Κροκεάτες | News/Νέα | Daphnis/Δάφνης | Vrettakos/Βρεττάκος | Krokees/Κροκεές | Contact
Krokeai Society, USA & Canada  - Σύλλογος Κροκεατών Αμερικής Καναδά